افراد عادی وقتی نام ماشینهای ابزار به گوششان میخورد به یاد ماشین تراش یا تراشکاری میافتند البته حق دارند بدلیل اینکه ماشین تراش در بین مهندسین و فنی کاران به قلب ماشینهای ابزار و یا سلطان ماشینهای ابزار مشهور است. ولی این ماشینها دارای گروه بندی گسترده ای میباشند که در زیر تعریف کلی از ماشینهای ابزار و تقسیم بندی انها اورده شده است.
در هر مجموعه تولیدی ماشین های ابزار به عنوان یکی از عناصر تولیدنقش به سزایی در کیفیت قطعات تولیدی دارند عملکرد بهینه یک ماشین ابزار بستگی به دقت هندسی و موقعیتی آن دارد و کیفیت قطعات تولید شده نیز با ان عوامل در ارتباط است . امروزه با پیشرفت های تکنولوژی و به خدمت گرفتن آنها در ساخت ماشین ابزار حرکت به سمت جایگزین کردن ابزار الات دقیق با سیستم های قدیمی می باشد.در سال های اخیر جهت بدست آوردن شرایط بهینه ی فرایندهای ساخت و تولید قطعات صنعتی نیاز به وقت و هزینه زیاد در اوایل راه اندازری یک خط تولید بوده است . معمولا این کار با انجام آزمایشی تولید قطعات صنعتی و با تغییر دادن پارامتر های تولید به طور سعی و خطا صورت گرفته است
رشتهی ماشین‌ابزار را می‌توان رشته‌ای بی‌انتها دانست که اثر آن در تمام صنایع پیداست. به صورت کلی می‌توان اشاره کرد که در این رشته روند ساخت و تولید قطعات کوچک تا بسیار بزرگ توضیح داده می‌شود. انتظار می‌رود کسی که این دانش را دارد، بتواند با مهارت‌ها و آموخته‌های خود، قطعه‌ای را با توجه به ویژگی‌های خاص مانند شکل، جنس و… تولید کند. زمینه‌ی کاربردی رشتهی ماشین‌ابزار، شکل دادن فلزات، طراحی قالب‌ها و ساخت قطعات گوناگون است.
ویژگی‌ها و مهارت‌های مورد نیاز
دانشجویان این رشته باید روحیه‌ی کار گروهی را داشته باشند. هم‌چنین باید دقت و صبر زیادی داشته باشند. باید توانایی و علاقه‌ی لازم برای را‌ه‌اندازی خطوط تولید را داشته باشند و در ضمن با توجه به اینکه در این رشته محاسبات نیز وجود دارد، باید از درک ریاضی و فیزیک خوبی برخوردار باشند.
دانش‌آموزان رشتهی ماشین ابزار، در طول تحصیل، با چه مواردی آشنا می‌شوند؟
ازجمله مواردی که دانشجویان این رشته در طول دوران تحصیل با آنها آشنا می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تراشکاری، نقشه‌کشی به کمک رایانه، کار با دستگاه‌های سنگ‌زنی و فرزکاری، برنامه‌ریزی ماشین‌آلات، برش قطعات به کمک براده‌برداری، محاسبات فنی و رسم فنی، تئوری کارگاه و…
فرصت‌های شغلی رشتهی ماشین‌ابزار
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در بخش‌های مختلفی فعالیت داشته باشند. از این جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: خودروسازی، صنایع هوایی، صنایع کشاورزی، ماشین‌سازی، ابزارسازی، صنایع تسلیحاتی، کارخانه‌های ساخت و تولید ماشین‌آلات، فرزکاری، تراشکاری، سنگ‌زنی، اپراتوری دستگاه‌های CNC و…
دانش‌آموزان هنرستانی می‌توانند پس از تحصیل در دوره‌ی کاردانی، وارد مقاطع بالاتر ازجمله کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری شده و پس از پایان تحصیلات، در زمینه‌های گفته‌شده مشغول به فعالیت شوند.
درس‌های تخصصی رشتهی ماشین‌ابزار در هنرستان
|
سال دهم |
سال یازدهم |
سال دوازدهم |
|
– تولید به روش تغییر فرم دستی و ماشینی – تولید به روش مونتاژکاری – دانش فنی پایه – نقشه‌کشی فنی رایانه‌ای |
– تولید به روش تراشکاری – تولید قطعات به روش فرزکاری و سنگ‌زنی |
– تولید قطعات به روش تراشکاری و CNC – پروژه‌ی ساخت – دانش فنی تخصصی – کارآموزی |
آشنایی با برخی از درس‌های رشتهی ماشین‌ابزار
درس تولید به روش تغییر فرم دستی و ماشینی: برخی از مباحثی که در این درس به آنها پرداخته می‌شود عبارت‌اند از اره‌کاری، سوهان‌کاری، سوراخ‌کاری، پیچ‌بری، تراشکاری و…
درس تولید به روش مونتاژکاری: برخی از مباحثی که در این درس به آنها پرداخته می‌شود عبارت‌اند از ورق‌کاری، قلم‌کاری، برقوکاری، سوراخ‌کاری مخروطی و خزینه‌کاری، مونتاژکاری و…
درس تولید به روش فرزکاری و سنگ‌زنی: برخی از مباحثی که در این درس به آنها پرداخته می‌شود عبارت‌اند از فرزکاری سطوح تخت، فرزکاری سطوح شیب‌دار، فرزکاری شیارها، چرخ‌دنده‌تراشی، سنگ‌زنی و…
درس تولید قطعات به روش تراشکاری: برخی از مباحثی که در این درس به آنها پرداخته می‌شود عبارت‌اند از نگهداری ماشینهای ابزار، مته‌ی مرغک‌زنی و سوراخ‌کاری، تراشکاری قطعات بلند و آج‌زنی، داخل‌تراشی و شیارتراشی، پیچ‌تراش و…